اولین جامعه ای که کودک با آن در ارتباط است، خانواده است. کودک در محیط امن خانواده قوانین فردی و فرهنگی را می آموزد. می توان گفت که مهد کودک اولین محیطی است که در آن کودک بدون حضور خانواده برقراری ارتباط را تجربه می کند و در مهد کودک است که با قوانین اجتماعی آشنا می‌شود.
حال سوال اینجاست که آیا همه کودکان امکان حضور در مهد کودک را دارند؟ آیا کودکان با نیازهای ویژه هم می توانند با حضور در مهد کودک، آموزش مناسب ببینند؟
بی شک کودکان با نیازهای ویژه هم می توانند در مهدکودک حضور داشته باشند فقط کافی است محیط آموزشی او مناسب سازی شده باشد و مربیان مرتبط با او آموزشهای لازم را دیده باشند
آموزش از جمله مواردی است که کودکان با نیاز ویژه در تمام مراحل زندگی به آن نیازمند خواهند بود. از آموزش مفاهیم خودیاری همچون رفتن به دست شویی یا پوشیدن لباس و خوردن غذا. تا آموزش مفاهیم ریاضی، دوست یابی و حضور در مکانهای عمومی همچون مدرسه، آرایشگاه،پاساژ، تاکسی و ….
ما در خانواده افرا در دو بخش فردی و گروهی کلاسهای آموزشی را برگزار می کنیم. در بخش فردی کودکان مهارتهای خودیاری را آموزش می بینند. در این بخش مهارت های درشت و ظریف حرکتی، مهارتهای شناختی و بیانی آموزش داده می شوند تا کودک با آمادگی و حس اعتماد به نفس بیشتریی در کلاسهای گروهی شرکت کند.
در کلاس های گروهی همزمان با آموزش مهارت هایی همچون نقاشی، کاردستی و… بر مهارت ارتباطی کودک با همسالان خود تأکید می شود تا با همراهی و تسهیلگری مربیان کودکان بتوانند مهارت دوست یابی را فراگیرند تا در محیطی خارج از کلاس هم بتوانند از آن بهره گیرند.
چگونه کودکم را برای مدرسه آماده کنم
حضور در فضای پیش دبستان و فراگیری مهارتهای مناسب مدرسه کمک می کند تا کودک آماده رفتن به مدرسه شود.در ادامه نگاهی به این مهارت ها و اهمیت یادگیری آنها خواهیم داشت
قبل از هر چیز کودک برای حضور در مدرسه نیاز به مستقل بودن دارد، حال می خواهیم بدانیم برای داشتن استقلال کودک چه باید کرد؟؟؟؟؟
یکی از اولین مواردی که کودک برای مستقل بودن به آن احتیاج دارد، داشتن شناخت کافی است. این شناخت شامل شناخت حیوانات، میوه‌ها، رنگ‌ها، اشیا و… است.
لازم به ذکر است شناخت این موارد باید فراتر از بیان نام آنها باشد. مثلا در مورد حیوانات کودک باید بتواند محل زندگی، خوراک حیوانات، اهلی یا وحشی بودن آنها و … را بیان کند و حتی بداند آنها به کدام گروه تعلق دارند و یا برای این که کودک بتواند به تنهایی کفش‌هایش را بپوشد لازم است تا اعضای بدن خود را بشناسد
کلاسهای گروهی پیش دبستان فرصت مناسبی است تا اگر کودک شما شناخت کافی متناسب با سن خود را ندارد، قبل از ورود به مدرسه مهارت خود را تقویت کند
.
وقتی کودک به مدرسه می رود یکی از اصلی ترین توانمندی‌هایی که قرار است یاد بگیرید، توانایی خواندن و نوشتن است. امروز نگاهی بر پیش‌نیاز های مهارت نوشتن خواهیم انداخت. از جمله مواردی که کودک برای نوشتن به آنها نیاز دارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– داشتن درک فضایی
– جهت یابی
– حرکات ظریف دست
– هماهنگی چشم و دست
– ردیابی بینایی
– توجه و دقت
– الگویابی
– توالی و … اگر کودکی در هر کدام از موارد فوق ضعف داشته باشد، در کسب مهارت نوشتن با مشکل رو به رو خواهد شد.قبل از ورود کودک به مدرسه او را برای کسب مهارت نوشتار آماده کنیم، تا حضور در مدرسه برای او با ناکامی همراه نباشد
ریاضی از جمله درس‌هایی است که اگر کودک پیش‌نیازهای متناسب با آن را نداشته باشد، زنگ‌های ریاضی برای او بسیار کلافه کننده خواهد بود و عدم توانایی کودک در پاسخ به پرسش‌ها اعتماد به نفس کودک را از بین خواهد برد
در ذیل به چند نمونه از پیش نیازهای ریاضی اشاره می کنیم:
– مفاهیمی همچون: بلند، کوتاه، بزرگ، کوچیک و …
– ترتیب توالی
– شمارش مفهوم عدد و شکل ظاهری اعداد
– مفهوم کم و زیاد کردن
– سودوکو
– درک فضایی
– اشکال هندسی
– درک بینایی
– شمارش
– دسته بندی کردن بر اساس شکل رنگ اندازه و…
یکی از مهارت‌هایی که توانمندی در آن نیاز به تمرین و تلاش بسیار دارد، مهارت خواندن است. یکی از دلایل اصلی زمان بر بودن یادگیری این مهارت پیش نیازهای متعددی است که برای خواندن باید داشته باشیم
از جمله پیش نیاز های خواندن می توان به مواد زیر اشاره کرد :
– آگاهی واجی
– بخش کردن کلمات
– تشخیص صدای اول و آخر
– تشخیص صدا در وسط کلمه
– توانایی تقطیع کلمه به صداها
– ترکیب صداها با هم
– تشخیص وزن و قافیه
– حافظه دیداری
– توالی دیداری و شنیداری
– هماهنگی چشم و دست
– توجه و تمرکز دیداری
– توجه و حساسیت شنیداری
– ادراک بینایی ( تشخیص شکل از زمینه، ثبات شکل..)
– درک فضایی
– توانایی حذف و جایگزینی صداها
کودک در حین رشد همچون بزرگسالان با مواردی رو به رو می شود که برای عبور از آن نیاز به حل مسئله دارد.
این مهارت نه تنها در درس‌هایی همچون ریاضی برای کودک کارایی دارد که کودک در مشکلات درسی و بین فردی و… ابتدا باید بتواند مشکل را تجزیه و تحلیل کند بعد برای آن راه حل پیدا کند
اما چگونه می توان این مهارت را در کودک تقویت کرد
از جمله تمرین هایی چه برای تقویت مهارت حل مسئله مفید است
– ماز
– پازل
– لگو
– تطبیق رنگ و شکل
– بازی‌های حدسی
– بازی‌های خلاقانه
📌همچنین از کودک سوال بپرسیم، آن را وارد تصمیم گیری ها کنیم و به نظرش احترام بگذاریم تا مهارت حل مسئله در او تقویت شود
📌یادمان باشد این که به محض مواجه کودک با مشکل، راه حل را به او پیشنهاد می دهیم، فرصت تجزیه و تحلیل و کشف راه حل را از کودک می گیرد و باعث ضعف در این مهارت می شود
یکی از اتفاق‌های مهمی که کودک با حضور در مدرسه تجربه می کنه ارتباط اجتماعی است
برای دوست یابی لازم است که کودک تماس چشمی خوبی داشته باشد ، گفتگو کردن بداند و شنونده فعالی باشد و بتواند نه بگوید
کودک با برقراری ارتباط با سایرین همکاری کردن را می آموزد و از لحاظ اخلاقی و عاطفی رشد می کند
چالش‌هایی که در روابط دوستی کودک با آنها مواجه می‌شود باعث سازگاری کودک می گردد
همچنین دوستی یابی باعث تجربه حس تعلق داشتن می گردد و بالا رفتن سطح مهارتهای اجتماعی باعث بالارفتن اعتماد و عزت نفس کودک می شود
توجه و تمرکز از جمله مهارت‌هایی است که نه تنها در مدرسه بلکه در زندگی روزمره کودک نیز بسیار تاثیرگذار است.
در ادامه به چند مورد از مشکلاتی که کودک با توجه و تمرکز پایین در مدرسه با آن مواجه می شود اشاره می کنیم :
– کودک نمی تواند به جزئیات توجه کند
– وقتی کسی مستقیم با او حرف می زند طوری رفتار می کند که گویی گوش نمی دهد
– نمی تواند تکالیف مدرسه را دنبال کند
– وسایل شخصی خود را گم می کند
– در انجام کارهای روزانه خود فراموش کار است
از جمله مواردی که باید در کودکی که می خواد به مدرسه برود بررسی کنیم، رشد حرکتی اوست
یک کودک شش ساله باید بتواند توپی که به سمتش پرتاب می‌شود را بگیرد و همچنین بتواند آن را پرتاب کند
باید لی لی بلد باشد و بتواند جفت پا بپرد
باید بتواند روی پنجه راه برود و روی یک خط صاف مسیر را ادامه دهد
همچنین باید در حرکات ظریف مثل باز کردن و بستن دکمه و زیپ لباس و بند کفش توانمند باشد
باید مهارت قیچی کردن و چسباندن کاغذ را داشته باشد و بتواند از میخ و چکش استفاده کند و ….
اگر کودک شما به سن مدرسه رسیده است، آیا مهارت حرکتی لازم برای ورود به مدرسه را دارد؟
